Çocukların gelişimi her geçen gün yeni meraklar, keşifler ve öğrenme fırsatı ile devam eder. Özellikle okul öncesi dönemde hem fiziksel hem de zihinsel beceriler çok büyük bir hızla gelişim gösterir ve küçük yaşlarda bu gelişim büyük bir öneme sahiptir. Okul sürecinde desteklenen bu gelişimin tatil sürecinde evde de ebeveyn tarafından desteklenmesi sağlıklı bir gelişim için oldukça önemlidir. Ebeveyn ile geçirilen kaliteli zaman, onların gelişiminde büyük bir rol oynar. Fakat bu noktada “nasıl kaliteli vakit geçirebilirim?” sorusu kafa karıştırıcı olabilir. Bu soruya yanıt olarak 4 yaş gelişim becerilerine uygun olarak önerilerimizin olduğu bu yazı yardımcı olabilir.
- Mevsim koşullarına uygun olarak merak ve keşif becerilerinin desteklenmesi için park, bahçe ve doğada vakit geçirmek.
- Doğa yürüyüşlerinde yaprak, kozalak toplamak.
- Doğa yürüyüşleri esnasında çevresel ses farkındalığını arttırmak
- Bir gözlem defteri edinmesini destekleyerek doğada gördüğü gözlemlediği yeni şeylerin resimlerini çizmesini sağlamak. Böylelikle görsel farkındalığını da arttırmak.
- Topladığınız yaprak, taş ve kozalak gibi eşyalar ile evde baskı çalışmaları yapmak.
- Toplanan materyalleri evde bir kova suya atarak suya batan nesneleri, suyun üstünde kalan nesneleri incelemek.
- Çocuklar için olan müzeleri ziyaret ederek, müze ziyaretlerine olan ilgisini desteklemek.
- Evde bulunduğunuz saatlerde sanat ve el işi etkinlikleri ile ince motor gelişimini desteklemek.
- Parmak boyaları ile makarna boyamak ve bu boyanan makarnaları bir ipe dizerek farklı şekiller oluşturmak.
- Plastik maşalar/cımbızlar ile bir yerden bir yere nohut gibi nesneler aktarma yapmak.
- Nişasta ve kakao ile çamur hazırlayarak bu çamura bulanmış oyuncak hayvanları yıkamasını desteklemek.
- Artık materyaller ile (örneğin; deterjan kutusu, tuvalet kağıdı rulosu vb.) hayal gücünü destekleyecek tasarımlar yapmak.
- Yapbozlar ve bloklar ile problem çözme, el-göz koordinasyonu gibi becerilerin gelişimini desteklemek.
- Kodlama ve örüntü çalışmaları ile çok yönlü düşünme becerisini desteklemek.
- Sınırlı alana sahip resimleri boyamasını ve sonrasında makasla kesim yapmasını desteklemek.
- Renkli ve resimli hikaye kitapları ile her gün kitap okuyarak kitap okuma alışkanlığı kazanmasını desteklemek.
- Kitap okurken ses tonunuzu karakter ve olaylara göre değiştirip dikkat süresinin gelişimini ve hayal gücünü desteklemek.
- Kitap okurken yarısında durdurup kitabı onun devam ettirmesini destekleyerek çok yönlü düşünme becerisini geliştirmek.
- Duygu düzenleme becerilerinin gelişimi için evde onunla bolca oyun oynamak ve bu oyunların birer drama şeklinde ifade edilmesini desteklemek.
- Özellikle evcilik oyunları ile günlük yaşama dair duygu ve düşüncelerini ifade edebilmesini sağlamak.
- Bu yaş grubunda tek başına oyun kurma becerisinin de gelişimini desteklemek. Sizin olmadığınız bir oyunu oynamak istemiyorsa onun yanında kalıp farklı bir oyun oynayarak “Ben şu an bunu tek başıma oynamak istiyorum, sende onu tek başına oynayabilirsin. Yan yana farklı oyunları oynayabiliriz.” Diyebilirsiniz.
- “Mum Işığı Saati” Evde mum ışığında bir süre oturarak hem kavram kazanımlarına yardımcı olmak hem de hayat deneyimini arttırmaya yönelik olarak elektrik olmadan neler olur/neler olmaz gibi tecrübe edinmesini sağlamak. Elektrikle çalışan eşyalar ile ilgili sohbet edebilir, eğer onlar olmasaydı nasıl bir hayatımız olurdu gibi düşünme zamanı etkinliği yapabilirsiniz.
- Sorumluluk becerisinin gelişimi için ona ev içi görevler vermek (Örneğin; kendi oynadığı oyuncakları toplamak, bitkileri sulamak, sofra kurmaya yardımcı olmak vb.)
- Öz bakım becerilerinin gelişimi için kendi başına giyinmesine ve kendi yemeğini yemesine alan açmak.
- Yaşam becerileri kübünü kullanarak düğme açma/ilikleme, bağcık bağlama gibi gelişimleri desteklemek.
- Kendi yıkanmış çamaşırlarını katlayarak kendi dolabına yerleştirmesini istemek.
- Yıkanmış ve katlanacak olan çorapların eşlerini bulmasını ve katlanmasını isteyerek bunu hem bir oyun olarak görmesini sağlamak hem de günlük yaşam beceri gelişimine destek olmak.
- Özellikle yemek seçen veya yemeği reddeden çocuklar için yemek yapma sürecine çocuğu kendi becerisine uygun bir şekilde dahil etmek (Örneğin; pazara/markete onunla giderek ürünü seçmesi, eve gelip yıkama/ayıklama kısımlarında yardımcı olması vb.)
- Rakam tanımasının gelişmesi için odasında sayılar ile ilgili bir köşe yaratmak. Bu köşede hem görsel tanıma hem de ritmik sayma becerisinin gelişmesini desteklemek.
Özetle; çocuklar rutinler ve sınırlar ile kendilerini güvende hissederler. Tatil günlerinin de rutinler ve planlar ile yapılandırılması onların kendilerini güvende hissetmelerini destekleyecektir. Tatil sürecine ekran kullanımı minimum düzeyde sınırlandırılmalı (2 ayrı 15 dakika), geri kalan zamanın genel gelişimini destekleyici bir şekilde değerlendirilmesi amaçlanmalıdır. Birlikte çocuğun yaşına uygun süre ve düzeyde sinema zamanları da yapabilirsiniz. Tatil süresinin biteceğini ve okula geri dönüleceğinden de mutlaka bahsedilmelidir. Bunun için belki renkli ve neşeli bir takvim tasarlanıp üzerinden takip etmesi sağlanabilir. Haftada birkaç kere okulda yaptığı etkinliklerin fotoğrafları açılıp “Bak hatırlıyor musun okulda bunu yapmıştınız” gibi ufak hatırlatıcılar kullanılabilir. Okul için kullandığı çanta ve diğer eşyalar odasında görünür bir yerde durmalı ve tatil sonunda yine onları kullanacağı anımsatılmalıdır.
Bu süreç; sabır, emek ve tutarlılık gerektirse de, her günün sonunda birlikte geçirilen zamanın ne kadar önemli, öğretici ve değerli olduğunu unutmamak önemlidir. Onlarla geçirilen her an güçlü bir bağ kurmanızı sağlar. Bu tatil dönemi boyunca birlikte keyifli ve öğretici anlar yaşamanız dileğiyle!